GNOME (Polski)
Contents
- 1 Wstęp
- 2 Instalacja
- 3 Uruchomienie GNOME
- 4 GNOME Display Manager
- 5 Zalecane demony w GNOME
- 6 Obserwator plików
- 7 Przydatne pakiety
- 8 Rozszerzenia Nautilusa
- 9 Konfiguracja GNOME
- 9.1 Blokada ekranu
- 9.2 Brak ikon w Menu
- 9.3 Brak ikon w przyciskach
- 9.4 Brak możliwości wybrania motywu kursora
- 9.5 Czcionki
- 9.6 Domyślna tapeta
- 9.7 GNOME jest powolne
- 9.8 Ikony na pulpicie
- 9.9 Katalogi użytkownika
- 9.10 Konfiguracja szybkości Menu
- 9.11 Zmiana ikony Menu
- 9.12 Zmiana rozmiarów terminala
- 9.13 Własne skrypty w prawokliku
- 10 GNOME Shell
- 11 Informacje końcowe
- 12 Zobacz również
Wstęp
Środowisko graficzne GNOME (ang. GNU Network Object Model Environment) jest częścią projektu GNU i zostało wydane na licencji GPL. Projekt został rozpoczęty w sierpniu 1997 roku przez Miguela de Icaza w celu stworzenia w pełni wolnodostępnego graficznego środowiska użytkownika dla systemu GNU/Linux, jako alternatywy dla środowiska KDE, opartego o bibliotekę Qt (do listopada 1997 nie będącą wolnym oprogramowaniem). Środowisko GNOME składa się wyłącznie z wolnego i otwartego oprogramowania.
Projekt GNOME dostarcza dwóch rzeczy: środowiska graficznego GNOME, intuicyjnego i atrakcyjnego pulpitu dla użytkowników, oraz platformy programistycznej GNOME, czyli rozbudowanego zestawu narzędzi do tworzenia aplikacji zintegrowanych z tym środowiskiem.
Projekt GNOME kładzie nacisk na prostotę i użyteczność. Inne cele projektu:
- Wolność do tworzenia środowiska graficznego, którego kod źródłowy będzie zawsze dostępny.
- Zapewnienie pulpitu dla każdego, niezależnie od umiejętności technicznych czy stopnia niepełnosprawności.
- Internacjonalizacja, czyli dostępność GNOME w wielu językach. W tej chwili GNOME jest przetłumaczone w 166 językach.
- Zapewnienie przyjaznej pracy deweloperom, niezależnie od używanego języka programowania.
- Organizacja regularnych cykli wydawniczych i zdyscyplinowana struktura wspólnoty.
- Zapewnienie poparcia ze strony innych instytucji.
Instalacja
Aby zainstalować środowisko graficzne GNOME, instalujemy grupę gnome
wydając polecenie:
# pacman -Sy gnome
Oto lista pakietów z grupy gnome
, które mogą być niepotrzebne:
- epiphany - domyślna przeglądarka internetowa środowiska GNOME;
- gnome-backgrounds - zbiór tapet;
- gnome-screensaver - kolekcja wygaszaczy;
- gnome-themes - zbiór kompozycji pulpitu;
- gnome2-user-docs - dokumentacja (często w języku angielskim)
- yelp - dokumentacja (często w języku angielskim)
- libgail-gnome - biblioteka wykorzystywana np. przez czytnik ekranu Orca
Dodatkowe pakiety znajdują się w grupie gnome-extra
:
# pacman -S gnome-extra
Oto lista pakietów z grupy gnome-extra
, które mogą być niepotrzebne:
- bug-buddy - pakiet służący do raportowania błędów.
- cheese
- dasher - program, za pomocą którego można wprowadzać znaki wskaźnikiem, nie używając klawiatury.
- deskbar-applet - pasek wyszukiwania dla GNOME
- ekiga - wideo-komunikator
- evolution-exchange
- evolution-webcal - kalendarz sieciowy w evolution
- file-roller - archiwizator
- gcalctool - kalkulator
- gedit - edytor tekstu. Jeżeli używasz innego edytora, nie musisz instalować tego
- gnome-audio - kolekcja dźwięków dla GNOME
- gnome-games i gnome-games-extra-data - kolekcja prostych gier
- gnome-mag - lupa ekranowa
- gnome-nettool i gnome-netstatus - zbiory klikalnych narzędzi sieciowych
- gnome-Utils - zbiór narzędzi dla GNOME
- gucharmap - tablica znaków Unicode
- gok - klawiatura ekranowa
- hamster-applet
- mousetweaks - niestandardowe ustawienia myszki
- orca - czytnik ekranu
- seahorse i seahorse-plugins - menadżer haseł i kluczy szyfrujących (to warto mieć)
- sound-juicer - zgrywarka płyt cd-audio
- tomboy - menadżer notek pulpitowych
- totem - odtwarzacz multimedialny
- vinagre - klient VNC
- vino - pakiet do zarządzania zdalnym serwerem
- zenity - proste okna dialogowe
Uruchomienie GNOME
GNOME z uruchomimy z konsoli za pomocą polecenia:
$ gnome-session
Dodajemy poniższy wpis dla konkretnego użytkownika Template:Filename (i upewnij się, że jest to jedyna linia, która zaczyna się od exec
):
Template:File
W przypadku problemów z automontowaniem:
Template:File
Aby ustawić globalnie dla wszystkich użytkowników, dodajemy wpis do pliku Template:Filename.
GNOME Display Manager
GDM (GNOME Display Manager) to menedżer logowania dla środowiska graficznego GNOME. Został zaprojektowany jako prostsza w konfiguracji alternatywa dla domyślnego w X11 menedżera XDM.
# pacman -S gdm
a następnie na końcu sekcji DAEMONS w pliku Template:Filename dodajemy odpowiedni wpis: Template:File Ręczne uruchomienie:
# /etc/rc.d/gdm start
Istnieje też druga metoda uruchamiania GDM (bez udziału Template:Filename). Edytujemy Template:Filename i ustawiamy tak, aby wyglądało to tak jak na poniższym przykładzie:
Template:File
Do pliku Template:Filename znajdującego się w katalogu domowym należy dodać:
Template:File
i wszystkie inne linijki zaczynające się od exec
zakomentować, a następnie uruchomić:
startx
Alternatywnym wyjściem jest:
- zainstalowanie pakietu z AUR, dzięki czemu otrzymamy możliwość modyfikacji ustawień GDM za pomocą graficznego konfiguratora.
- Przeczytaj "Downgrade pakietów".
Konfiguracja GDM
Autologowanie użytkownika
Aby dany użytkownik logował się automatycznie, należy dodać poniższy wpis do Template:Filename: Template:File
Zmiana wyglądu GDM - Metoda 1
Aby zmienić wygląd domyślnego motywu GDM, wystarczy wpisać polecenie:
- w przypadku zainstalowanego sudo
# gksudo -u gdm dbus-launch gnome-appearance-properties
- w przypadku, gdy nie używamy sudo
# gksu -u gdm dbus-launch gnome-appearance-properties
Zmiana wyglądu GDM - Metoda 2
Otwieramy gconf-editor
:
# sudo -u gdm dbus-launch gconf-editor
Ustawienia GDM:
- Tapeta
/desktop/gnome/background/picture_filename
Ewentualnie możemy podmienić plik, zachowując nazwę oryginalnego, w katalogu Template:Filename.
- Motyw GTK
/desktop/gnome/interface/gtk_theme
- Motyw ikon
/desktop/gnome/interface/icone_theme
- Ikona w oknie logowania
/apps/gdm/simple-greeter/logo_icon_name
Zmiana wyglądu GDM - Metoda 3
Ustawienia GDM:
- Tapeta
Polecenie wyświetli nam obecną tapetę
# sudo -u gdm gconftool-2 --get /desktop/gnome/background/picture_filename
Polecenie ustawi nam nową tapetę
# sudo -u gdm gconftool-2 --set --type string /desktop/gnome/background/picture_filename /data/pictures/Grassy.jpg
Ewentualnie możemy podmienić plik, zachowując nazwę oryginalnego, w katalogu Template:Filename.
- Motyw GTK
Polecenie wyświetli nam obecny motyw GTK
# sudo -u gdm gconftool-2 --get /desktop/gnome/interface/gtk_theme
Polecenie ustawi nam nowy motyw GTK
# sudo -u gdm gconftool-2 --set --type string /desktop/gnome/interface/gtk_theme Redmond
- Motyw ikon
Polecenie wyświetli nam obecny motyw ikon
# sudo -u gdm gconftool-2 --get /desktop/gnome/interface/icon_theme
Polecenie ustawi nam nowy motyw ikon
# sudo -u gdm gconftool-2 --set --type string /desktop/gnome/interface/icon_theme Tangerine
- Ikona w oknie logowania
Polecenie wyświetli nam obecną ikonę
# sudo -u gdm gconftool-2 --get /apps/gdm/simple-greeter/logo_icon_name
Polecenie ustawi nam nową ikonę
# sudo -u gdm gconftool-2 --set --type string /apps/gdm/simple-greeter/logo_icon_name gnome-globe
Konfiguracja wyświetlania kont
Otwieramy gconf-editor
:
# sudo -u gdm dbus-launch gconf-editor
Ustawienia znajdziemy w:
/apps/gdm/simple-greeter/disable_user_list
Wyświetlanie kont możemy wyłączyć także za pomocą polecenia:
# sudo -u gdm gconftool-2 --set --type boolean /apps/gdm/simple-greeter/disable_user_list true
Natomiast poniższe polecenie włącza wyświetlanie kont w GDM:
# sudo -u gdm gconftool-2 --set --type boolean /apps/gdm/simple-greeter/disable_user_list false
GDM i Compiz
Otwieramy gconf-editor
:
# sudo -u gdm dbus-launch gconf-editor
Ustawienia znajdziemy w:
/apps/gdm/simple-greeter/wm_use_compiz
Menedżera Compiz możemy wyłączyć także za pomocą polecenia:
# sudo -u gdm gconftool-2 --set --type boolean /apps/gdm/simple-greeter/wm_use_compiz false
Natomiast poniższe polecenie włącza menedżera Compiz w GDM:
# sudo -u gdm gconftool-2 --set --type boolean /apps/gdm/simple-greeter/wm_use_compiz true
Zalecane demony w GNOME
GNOME wymaga The Hardware Abstraction Layer do poprawnego działania. HAL jest sprzętową warstwą abstrakcyjną oraz projektem oprogramowania Open-Source, które pozwala aplikacjom biurkowym w systemie operacyjnym na bezpośredni dostęp do informacji o podłączonym sprzęcie, jego właściwościach oraz typie urządzenia, a także do automatyzacji montowania dysków, napędów optycznych i pamięci przenośnych. W ten sposób powłoka graficzna może reprezentować zasoby urządzenia w bardzo prosty i przejrzysty sposób, przyjazny dla użytkownika.
Przed uruchomieniem demona HAL należy zainstalować odpowiednie pakiety:
# pacman -S dbus hal
Następnie edytujemy plik Template:Filename: Template:File Na koniec ręcznie uruchomiamy DBUS i HAL wpisując w linii poleceń:
# /etc/rc.d/hal start
Aby w pełni wykorzystać możliwości DBUS i HAL w swoim systemie, użytkownik musi należeć do wymaganych grup, a zatem:
# gpasswd -a nazwa_użytkownika optical # gpasswd -a nazwa_użytkownika storage # gpasswd -a nazwa_użytkownika dbus # gpasswd -a nazwa_użytkownika disk # gpasswd -a nazwa_użytkownika hal
Jeżeli włączyliśmy DBUS i HAL przed dopisaniem użytkownika do grup, należy zrestartować demony przy pomocy poleceń:
# /etc/rc.d/dbus restart # /etc/rc.d/hal restart
Obserwator plików
Jest to proces który informuje nasze programy o zmianach, które nastąpiły na dysku (bez tego GNOME działa jak upośledzone).
FAM
Instalacja FAM:
# pacman -S fam
Następnie na końcu sekcji DAEMONS w pliku Template:Filename dodajemy wpis fam
np:
Template:File
Następnie:
# /etc/rc.d/fam start
Gamin
Gamin jest alternatywą dla pakietu FAM, działa jako biblioteka menadżera plików. Aby zastąpić FAM, wystarczy go usunąć, ignorując zależności i zainstalować Gamin.
# pacman -Rd fam # pacman -Sy gamin
Gamin nie działa jako daemon, nie wymaga wpisu w Template:Filename.
Przydatne pakiety
Alternatywne Menu.
Kolejne Menu.
Menu wykorzystywane w dystrybucji Linux Mint.
Monitor sieci jest apletem, który w przejrzysty sposób pokazuje ruch sieciowy.
Narzędzie przeznaczone do uproszczenia administracji plikami zapisów w systemie, który dużo ich generuje. Logrotate pozwala na automatyczną kompresję przy rotacji, usuwanie i wysyłanie pocztą plików z logami. Logrotate może być ustawiony na obsługę zapisów: codzienną, co tygodniową, co miesięczną lub kiedy plik zapisów osiąga określony rozmiar.
GUI dla demona CUPS, służy do zarządzania drukarkami w systemie.
Rozszerzenia Nautilusa
- Template:Package Official
- Template:Package Official
- Template:Package AUR
- Template:Package AUR
- Template:Package AUR
- Template:Package AUR
- Template:Package Official
- Template:Package AUR
Konfiguracja GNOME
Blokada ekranu
Upewnij się, że posiadasz wpis dbus
w sekcji DAEMONS w pliku Template:Filename oraz że masz zainstalowany jeden z pakietów:
# pacman -S xscreensaver # pacman -S gnome-screensaver
Brak ikon w Menu
# gconftool-2 --toggle /desktop/gnome/interface/menus_have_icons # gconftool-2 --set --type boolean /desktop/gnome/interface/menus_have_icons true
Brak ikon w przyciskach
# gconftool-2 --toggle /desktop/gnome/interface/buttons_have_icons
Brak możliwości wybrania motywu kursora
Tworzymy plik Template:Filename o zawartości: Template:File Tworzymy plik Template:Filename o zawartości: Template:File Teraz wystarczy wylogować się.
Czcionki
Możesz zmienić DPI czcionek w GNOME - naciśnij prawym przyciskiem myszy na pulpicie. Ustawienia znajdziesz w zakładce "Czcionki". Wartość DPI ustaw na 96
.
Domyślna tapeta
Domyślnym tłem w GNOME jest zielony listek. Obraz jest wyświetlany, na przykład gdy ekran jest zablokowany. Jeżeli chcemy ustawić własną tapetę jaką domyślną, musimy podmienić ją (z zachowaniem nazwy) w tym miejscu:
/usr/share/pixmaps/backgrounds/gnome/background-default.jpg
GNOME jest powolne
Sprawdź, czy Template:Filename masz wiersz podobny do poniższego. Jeżeli nie, wpisz tak, jak pokazuje przykład: Template:File
Drugim powodem słabej wydajności GNOME może być wykorzystany motyw ikon. Jeżeli ikony są w formacie SVG, mogą spowolnić system, dlatego też powinna być poprawa przy użyciu ikon w formacie PNG.
Ikony na pulpicie
Otwórz terminal, następnie wpisz:
$ gconf-editor
Włączanie/wyłączanie ikon na pulpicie znajdziesz w:
apps > nautilus > desktop
Katalogi użytkownika
W wielu dystrybucjach, takich jak Ubuntu czy Linux Mint, skonfigurowane są domyślne katalogi z przeznaczeniem do przechowywania ściągniętych z sieci plików, muzyki, dokumentów... Każdy z nich zawiera również specjalną ikonę identyfikacji. Aby ustawić XDG do katalogów użytkownika, należy uruchomić polecenie:
# pacman -S xdg-user-dirs
Konfiguracja XDG zawarta jest w pliku Template:Filename lub w Template:Filename dla konkretnego konta. Aby odświeżyć ustawienia, wystarczy wydać polecenie:
$ xdg-user-dirs-update
Konfiguracja szybkości Menu
Możesz usunąć opóźnienia w menu GNOME, uruchamiając polecenie:
$ echo "gtk-menu-popup-delay = 0" >> ~/.gtkrc-2.0
Zmiana ikony Menu
Ikona, wykorzystana w Menu zawsze nosi nazwę:
start-here.png start-here.svg
Możesz znaleźć ją w dwóch miejscach:
- Motyw domyślny w GNOME
/usr/share/icons/gnome/24x24/places/
- W przypadku wykorzystanego własnego motywu ikon
/home/nazwa_użytkownika/.icons/(tu mogą być inne katalogi, zależnie od motywu)/places/
Teraz wystarczy zrestarować panel GNOME:
$ pkill gnome-panel
Zmiana rozmiarów terminala
W tym pomoże polecenie:
$ gnome-terminal --geometry 105x25+100+20
Własne skrypty w prawokliku
Wyjasnienie opiera się na przykładzie. Przypuśćmy, że chcemy mieć mozliwość uruchomienia w prawokliku pliku konfiguracyjnego Template:Filename. Tworzymy więc skrypt z zawartością: Template:File Następnie umieszczamy go w Template:Filename. I to wszystko. Pamiętajmy, że polecenie sudo daje nam spore uprawnienia.
To jest tylko przykład. Możemy również tworzyć skrypty, które pozwolą wykonać nam wszystko, co tylko robimy w naszym terminalu.
GNOME Shell
GNOME Shell to tworzona od pewnego czasu alternatywa dla "normalnego" pulpitu GNOME. Jest to podstawa nadchodzącego GNOME 3. Projekt wciąż jest jeszcze w fazie testowej. Więcej informacji można znaleźć na stronie live.gnome.org (w języku angielskim).
Środowisko GNOME zostanie zaktualizowane do wersji testowej, zatem może być niestabilne. Edytujemy plik Template:Filename i dodajemy poniższe: Template:File Następnie wystarczy zsynchronizować bazę pakietów i zaktualizować system:
# pacman -Syu
|W przypadku, gdy podczas synchronizacji bazy pakietów [gnome-unstable] nie zostanie odnalezione - sprawdź swoje mirrory w Template:Filename.
Na koniec wystarczy wpisać:
# pacman -S gnome-shell
Uruchamiamy poprzez wpisanie w terminalu polecenia:
# gnome-shell --replace
Informacje końcowe
Aby dowiedzieć się więcej o tym środowisku, przejdź do angielskojęzycznego artykułu GNOME.