Help:Reading (Polski)

Status tłumaczenia: Ten artykuł jest przetłumaczoną wersją Help:Reading. Data ostatniego tłumaczenia: 2024-05-14. Możesz pomóc zsynchronizować tłumaczenie, jeśli nastąpiły zmiany w wersji angielskiej.

Ponieważ zdecydowana większość ArchWiki zawiera wskazówki, które mogą wymagać wyjaśnienia dla nowych użytkowników Arch Linuxa (lub ogólnie GNU/Linuksa), opis tych podstawowych procedur został napisany zarówno w celu uniknięcia nieporozumień przy asymilacji artykułów, jak i w celu powstrzymania powtórzeń w samej treści.

Organizacja

Większość artykułów w ArchWiki nie podejmuje prób wprowadzenia całościowego wprowadzenia do jednego tematu; zamiast tego są napisane zgodnie z zasadą "Don't Repeat Yourself", przy założeniu, że użytkownik będzie szukał i czytał każdy materiał pomocniczy, którego jeszcze nie rozumie. O ile jest to możliwe, taki materiał pomocniczy jest wskazany w artykule za pomocą specjalnego formatowania, patrz #Formatowanie.

Z powodu tej organizacji może być konieczne zbadanie kilku powiązanych źródeł w celu pełnego zrozumienia artykułu na ArchWiki. W szczególności użytkownicy, którzy są nowi w świecie Arch Linuxa (lub ogólnie GNU/Linuxa) powinni liczyć się z czytaniem dużej liczby artykułów nawet przy rozwiązywaniu prostych problemów. Szczególnie ważne jest zapoznanie się z materiałem pomocniczym przed próbą uzyskania dodatkowej pomocy od innych użytkowników.

Formatowanie

link do sekcji w obecnym artykule: #Organizacja
link do innego artykuły na ArchWiki
link do zewnętrznej strony
link do strony man: intro(1)
strona man która jest dostępna tylko offline: foo(1)
link do pakietu w oficjalnym repozytorium: foobar
link do pakietu w AUR: foobar^AUR

Root, zwykły czy też inny użytkownik

Niektóre komendy są napisane w ten sposób:

# mkinitcpio -p linux

Inne mogą mieć inny prefiks:

$ makepkg -s

Znak hash (#) wskazuje, że polecenie musi być uruchomione jako root, podczas gdy znak dolara ($) pokazuje, że polecenie powinno być uruchomione jako zwykły użytkownik.

Gdy polecenia muszą być uruchamiane jako określony użytkownik, będą one poprzedzone nazwą użytkownika w nawiasach kwadratowych, na przykład:

[postgres]$ initdb -D /var/lib/postgres/data

Oznacza to, że należy użyć narzędzia do podniesienia uprawnień np. sudo:

$ sudo -u postgres initdb -D /var/lib/postgres/data

Godny uwagi wyjątek, na który należy zwrócić uwagę:

# Ten alias powoduje, że ls jest wyświetlony z kolorami
alias ls='ls --color=auto'

W tym przykładzie, kontekst w którym użyty jest znak # wskazuje, że nie należy uruchamiać tego przykładu jako komendy, lecz umieścić w pliku tekstowym. W tym przypadku znak # rozpoczyna "komentarz". Komentarz zazwyczaj jest tekstem objaśniającym, który nie będzie interpretowany przez program powłoki Bash. To najzwyklejsza zbieżność syntaktyczna pomiędzy znakiem rozpoczynającym komentarz, a domyślnym znakiem zachęty użytkownika root.

Komendy wywodzące się z systemu Unix zazwyczaj są krótkimi skrótami od pełnych angielskich słów (np. "Copy" (Kopiuj) staje się "cp"). Dlatego słowo rozpoczynające się wielką literą po znaku # zdradza, że najprawdopodobniej nie jest to komenda.

Jednak większość artykułów ułatwia to rozpoznanie, powiadamiając o tym czytelnika:

Dołącz do do ~/ścieżka/do/pliku:

# Ten alias powoduje, że ls jest wyświetlony z kolorami
alias ls='ls --color=auto

Dołącz do, dodaj, stwórz, zedytuj

Kiedy jesteś poproszony o dołączenie do, dodania do, stworzenia, lub zedytowania jednego lub więcej plików, zakłada się, że użyjesz jednej z poniższych metod.

Aby stworzyć lub zmodyfikować pliki wielowierszowe, zaleca się użycie edytora tekstu. Na przykład korzystając z nano polecenie do edycji pliku /etc/bash.bashrc to:

# nano /etc/bash.bashrc

Aby stworzyć lub zastąpić plik pojedynczą linią, łatwiejsze może być użycie przekierowania wyjścia. Poniższy przykład tworzy lub zastępuje zawartość pliku /etc/hostname tekstem mojanazwahosta.

# echo mojanazwahosta > /etc/hostname

Przekierowanie wyjścia może być również użyte do dołączenia tekstu do pliku. Poniższy przykład dołącza tekst [niestandardowe-repo] do pliku /etc/pacman.conf.

# echo "[niestandardowe-repo]" >> /etc/pacman.conf

Kiedy jesteś poproszony o stworzenie katalogów, użyj komendy mkdir:

# mkdir /mnt/boot

Oznacz jako plik wykonywalny

Po stworzeniu pliku, jeśli ma być uruchamiany jako skrypt (ręcznie lub wywołany przez inny program), musi być oznaczony jako plik wykonywalny, na przykład:

$ chmod +x ciekawy-skrypt

Zobacz chmod. Niektóre aplikacje jak menadżery plików mogą zawierać opcje żeby zrobić to samo.

Instalowanie pakietów

Gdy artykuł zachęca do zainstalowania niektórych pakietów w tradycyjny sposób, nie będzie wskazywał szczegółowych instrukcji jak to zrobić, zamiast tego po prostu wymieni nazwy pakietów do zainstalowania.

Uwaga Często linki Zainstaluj są używane do wskazania tego artykułu. Jednak aby te linki działały, musi być włączony JavaScript.

Poniższe podrozdziały zawierają przegląd ogólnych procedur instalacyjnych w zależności od rodzaju paczki.

Oficjalne pakiety

W przypadku pakietów z oficjalnych repozytoriów przeczytasz coś takiego:

Zainstaluj pakiet foobar.

To znaczy że masz musisz uruchomić:

# pacman -S foobar

Artykuł pacman (Polski) zawiera szczegółowe wyjaśnienia, jak radzić sobie z zarządzaniem pakietami w Arch Linuxie.

Arch User Repository

Dla pakietów z Arch User Repository (AUR) przeczytasz coś takiego:

Zainstaluj pakiet foobar^AUR.

Oznacza to, że musisz kliknąć link foobar^AUR, pobrać archiwum PKGBUILD, wypakować je, zweryfikować zawartość i w końcu uruchomić w tym samym folderze:

$ makepkg -si

Uwaga Meta-pakiet base-devel jest wymagany do budowania pakietów z AUR lub z Arch build system.

Artykuł Arch User Repository zawiera wszystkie szczegółowe wyjaśnienia i najlepsze praktyki dotyczące pakietów AUR.

Kontrolowanie usług systemd

Gdy artykuł zachęca do "uruchomienia", "włączenia", "zatrzymania" lub "ponownego uruchomienia" niektórych jednostek systemowych (np. usługi), nie wskaże on szczegółowych instrukcji, ale zamiast tego zobaczycie coś takiego:

Włącz przykład.service.

To oznacza że musisz uruchomić:

# systemctl start przykład.service

Godnym uwagi poleceniem, które nie jest zgodne z tym dokładnym wzorcem, jest daemon-reload, które zostanie wywołane bez argumentów.

Artykuł systemd zawiera wszystkie szczegółowe wyjaśnienia dotyczące interakcji z jednostkami systemd w Arch Linux.

Konfiguracja ogólnosystemowa kontra jednego użytkownika

Należy pamiętać, że istnieją dwa różne rodzaje konfiguracji w systemie GNU/Linux. Konfiguracja "systemowa" dotyczy wszystkich użytkowników. Ponieważ ogólnosystemowe ustawienia są zwykle zlokalizowane w katalogu /etc, uprawnienia roota (administratora) są wymagane, aby je zedytować. Na przykład, aby zastosować ustawienie Bash, które dotyczy wszystkich użytkowników, należy zmodyfikować /etc/bash.bashrc.

"Konfiguracja" specyficzna dla użytkownika wpływa tylko na jednego użytkownika. Pliki dotfiles są używane do konfiguracji specyficznej dla danego użytkownika. Na przykład plik ~/.bashrc jest specyficznym dla użytkownika plikiem konfiguracyjnym. Zamysłem jest, aby każdy użytkownik mógł zdefiniować własne ustawienia, takie jak aliasy, funkcje oraz inną interaktywną funkcjonalność, jak np. wygląd powłoki Bash, bez wpływu na ustawienia innych użytkowników.

Note ~/ i $ HOME to skróty do katalogu domowego użytkownika, zwykle /home/nazwa-użytkownika/ (root ma swój katalog domowy w /root/).

Powszechne pliki powłoki

Bash i inne powłoki zgodne z Bourne, takie jak Zsh, uruchamiają pliki w zależności od tego, czy powłoka jest powłoką logowania czy też powłoką interaktywną. Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje, zobacz Bash#Configuration files i Zsh#Startup/Shutdown files.

Pseudo-zmienne w przykładach kodu

Niektóre bloki kodu mogą zawierać tak zwane pseudo-zmienne, które, jak sama nazwa wskazuje, nie są rzeczywistymi zmiennymi używanymi w kodzie. Zamiast tego są one ogólnymi symbolami zastępczymi i muszą być ręcznie zastąpione przez specyficzne dla systemu elementy konfiguracyjne, zanim kod będzie mógł być uruchamiany lub analizowany. Typowe powłoki, takie jak bash i zsh, dostarczają uzupełnianie poprzez wciśnięcie TAB, aby automatycznie uzupełniać parametry dla typowych poleceń, takich jak systemctl.

W artykułach zgodnych z Help:Style/Formatting and punctuation "pseudo-zmienne" są sformatowane kursywą. Na przykład:

Uruchom nazwa_interfejsu@nazwa_interfejsu.service dla interfejsu sieciowego zidentyfikowanego na wyjściu z komendy ip link.

W tym przypadku nazwa_interfejsu jest używana jako symbol zastępczy "pseudo-zmiennej" w szablonowanej usłudze. Wszystkie szablonowane jednostki (systemd template units) można rozpoznać po znaku @, wymagają one argumentu jako element konfiguracyjny specyficzny dla systemu. Zobacz systemd#Using units.

Polecenie dd if=data_source of=/dev/sdX bs=sector_size count=sector_number seek=partitions_start_sector można uruchomić jako root, aby wyczyścić partycję o określonych parametrach.

W tym przypadku "pseudo-zmienne" są używane do opisania parametrów, które muszą zostać zastąpione. Szczegółowe informacje odnośnie wymaganych parametrów przedstawione są w rozdziale Securely wipe disk#Calculate blocks to wipe manually, który zawiera powyższe polecenie.

This article or section needs expansion.

Reason: Wspomnij o innych przykładach, najlepiej z innych kategorii urządzeń (np. Pamięci), z linkami do artykułów. Przykłady mają na celu uniknięcie powielania istniejących wyjaśnień w innych artykułach. (Discuss in Help talk:Reading (Polski))

W przypadku przykładów plików, wklejanie pseudo-zmiennych w rzeczywistych plikach konfiguracyjnych może doprowadzić do błędnej konfiguracji programów, które ich używają.

Elipsy

W większości przypadków elipsy (...) nie są częścią rzeczywistej zawartości pliku lub składnią kodu, a zamiast tego reprezentują pominięty lub opcjonalny tekst, który nie jest istotny dla omawianego tematu.

Na przykład HOOKS = "... encrypt ... filesystems ..." lub:

 /etc/X11/xorg.conf.d/50-synaptics.conf

Section "InputClass"
     ...
     Option "CircularScrolling" "on"
     Option "CircScrollTrigger" "0"
     ...
EndSection

Pamiętaj jednak, że w kilku przypadkach elipsy mogą być znaczącą częścią składni kodu: uważni użytkownicy będą mogli rozpoznać te przypadki z kontekstu.